PREFACE
Bu kitaba konu olan eserleri ilk kez 1997 yılında, Süleymaniye Kütüphanesi’nde (Aşir Efendi Bölümü Nu: 424) görmüştüm. O günden beri Hamza Baba’yı pek çok vesile ile çalışmayı düşündüm. Fakat bahtı yar olmadı sanırım. Kısmet bugünlere imiş. Benim için bu kitabın bir uğuru ya da Hamza Baba’nın bir esrarı daha var, o da bu kitapla ilgili tüm yoğun çalışmalar için beni ayağına getirmesi. Erenler ne yapıp edip iki arada bir derede ayaklarına çağırıyorlar. Buna içten inanmaya başladım. Nihayet son satırları Ege’de yazma şerefini yine Hamza Baba’ya borçluyum.
İzmir’in Kemalpaşa ilçesine bağlı kendi adıyla anılan köyde Hamza Baba Türbesini ziyaret eden Bursalı Mehmed Tahir Beyin verdiği bilgi ve sözlü anlatılar dışında “Hamza Baba” adına kayıtlı bir esere rastlanmaz. Mehmed Tahir Bey, ziyareti sırasında türbede Makâmât-ı Evliyâ ve Kitâb-ı Usûl adında iki mensur eseri bizzat gördüğünü ifade eder. Köylülerin ifadelerine göre 12 Eylül Darbesi sonrasında Kemalpaşadan gelen bir kaymakam bu eserleri alır ve bir daha bu eserlerden haber alınmaz. Bir tesadüf eseri karşılaştığım Hamza bin Ahmed’in şiirlerinden yola çıkarak sürdüğüm iz beni Hamza Baba’ya kadar getirdi.
Şiirlerin önünde bulunan üç eserden ikisi Mehmed Tahir Beyin bahsettiği Makâmât-ı Evliyâ ve Kitâb-ı Usûl adlı eserler, üçüncüsü de bağımsız bir başlıkla küçük bir Tasavvuf Risâlesi’ydi. Bu eserlerde ve Dîvânçe adını verdiğimiz şiirlerde geçen Hamza nisbelerinin de desteği ile Hamza Baba külliyatına karar verilmiş oldu. Böylece Hamza Baba’nın dört kitaptan oluşan bir armağana ulaşılmış oldu. Hamza Babanın hayatı ortaya çıkarılmaya çalışılırken farklı bir disiplinle ele alınması gerektiği düşünüldüğünden ve 8 kitapların yazarının kendi kalemiyle ortaya çıkmasına gösterilen özen sebebiyle sözlü kültür ürünlerinden yararlanılmamıştır.
Gerek meşrebi gerekse yaşadığı dönem özellikleri sebebiye Hamza bin Ahmed’in biyografisi kesin olarak anlatılamamıştır. Fakat karşılaştırmalı yorumlarla ve mantık sınırları içerisinde sağlıklı bir kimlik anlatısına gösterilen özenin takdir edileceğini ummaktayız. Hamza Baba’nın bugün için kabul edilen algısı ve eserlerinde tarif ettiği kişilik, Hacı Bektaş Veli çizgisinde bir melamî öncsü olduğu yönündedir.
Fakat eserlerine yansıyan bir mezhep taassubundan da bahsedilemez Hamza Baba Kitabı, biyografik bir değerlendirme yanında Hamza bin Ahmed’in eserlerinin içeriğinin değerlendirildiği bir inceleme bölümü ve metinlerin transkripsiyon alfabesi ile aktarımından oluşan metin bölümünden oluşmaktadır. Okuyucuların yararlanmaları ve değerlendirmelerini kolaylaştırmak üzere kitabın sonuna bir sözlük ve eserlerin tıpkıbasımları da eklenmiştir. Anadolu’da şekillenen bir medeniyetin inşa sürecine tanıklık etmesi bakımından önemli bir değere sahip olan Hamza Baba ve bu kitapta yer alan eserleri, Türkçenin yolculuğu ve Anadolu halk sufîliğinin gelişimi açısından da değer taşımaktadır.
Bu çalışma ile Hamza Baba’ya ait emanet ilk kez bilim insanlarının ve gönül verenlerin istifadesine sunulmaktadır. Bu vesile ile yüzlerce yıl varlığından haberdar olduğumuz halde ulaşamadığımız kültür mirası gün yüzüne çıkarılmış, tarihe ve gönül sultanlarına karşı bir vefa borcu yerine getirilmeye çalışılmıştır. Bu kitabın ortaya çıkmasında çok değerli katkıları bulunan Anadolu’yu bir aşk ülkesi kılan gönül ehline ve yol erlerine sonsuz şükranlarımı sunarım.
Değerlendirmeler
Henüz değerlendirme yapılmadı.